Samsun Büyükşehir Belediyesi'ndeki usulsüzlükler ortaya çıktı

Sayıştay'ın birçok belediyede olduğu gibi AK Partili Samsun Büyükşehir Belediyesi'nde de çok sayıda usulsüzlük tespit ettiği görüldü.

Sayıştay raporunda yapılmakta olan yatırımlar hesabının doğru kullanılmadığı ve belediyenin taşınır mal yönetim hesabı icmal cetvelinde yer alan tutarlar İle bilançonun uyumsuz olduğu tespit edildi.

TUTARLAR UYUMSUZ

Sayıştay raporunda şöyle denildi:

“Taşınır mallara ilişkin kayıtların sağlıklı yapılamadığı ve takip edilemediği bunun sonucu olarak İdare Taşınır Mal Yönetim Hesabı İcmal Cetvelinde yer alan tutarlar ile bilançoda kayıtlı tutarların uyumsuz olduğu görülmüştür. 249.075.950,91 TL tutarındaki yatırımların tamamlanıp geçici kabulü yapılmış olmasına rağmen henüz ilgili duran varlık hesaplarına aktarılmadığı ve çeşitli mal alımlarının da 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlendiği tespit edilmiştir.

Muhasebenin bilgi verme ve izleme fonksiyonu ile tam açıklama kavramı gereğince taşınırların mali tablolarda tam, doğru ve güvenilir bilgi sunacak şekilde mevzuat hükümleri doğrultusunda kayıt altına alınması gerekmektedir."

Öte taraftan belediyenin 2022 mali yılı bilançosunun “25- Maddi Duran Varlıklar” hesap gurubunda yer alan varlıkların net defter değerlerinin “tam, doğru ve gerçeğe uygun tutarları göstermediği” tespiti raporda yer aldı.

BELGELER ZAMANINDA VE UYGUN YÖNTEMLE GÖNDERİLMEDİ

AKP’li Samsun Büyükşehir Belediyesinin Sayıştay’a vermesi gereken defter, mali, tablo ve belgeleri zamanında ve uygun yöntemlerle vermediği Sayıştay raporuna yansıdı:

"Kurumun, 2022 yılı hesap dönemine ilişkin Sayıştay’a göndermesi gereken defter, mali tablo ve belgeleri, mevzuatta öngörülen yöntemde ve süresinde göndermediği görülmüştür.

Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde belirtilen ve hesap döneminin başında Sayıştay Başkanlığına verilmesi gereken, muhasebe birimlerini, muhasebe yetkililerinin adlarını, soyadlarını, unvanlarını ve elektronik posta adreslerini gösterir bilgi formunun 07.03.2022 tarihinde gönderildi.

Belediye veya muhasebe birimleri adına açılmış bulunan banka hesap numaralarını gösterir bilgi formunun gönderilmedi. Aylık olarak gönderilmesi gereken birleştirilmiş veriler defterinin 2022 yılı içerisinde en son 30.06.2022 tarihinde gönderildi. Yıl içerisinde başka veri gönderilmediği, hesap dönemi bittikten sonra Ocak ayı sonuna kadar verilmesi gereken birleştirilmiş veriler defterinin 09.02.2023 tarihi itibarıyla web portala yüklendiği, geçici mizan ve kesin mizanın gönderilmediği tespit edilmiştir."

KAYIT DÜZENİNE UYMAMA

Samsun Büyükşehir Belediyesinin muhasebe sisteminde kayıt düzenine uymadığı, faiz giderlerinin tahakkuk kayıtlarında muhasebe işlemlerinin hatalı yapıldığı, iktisadi faaliyet konusu olmayan giderlere yönelik KDV’nin indirim konusu yapıldığı da raporda yer aldı.

"Belediyenin muhasebe kayıtları incelendiğinde, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde belirtilen kayıt düzenine uyulmadığı görülmüştür. Yapılan incelemede, 30.06.2022 tarihi itibarıyla Sayışta’ya verilmiş olan birleştirilmiş veriler defterinde 53.688 adet yevmiyenin boş bırakıldığı, 09.02.2023 tarihli birleştirilmiş veriler defterinde ise var olan boş yevmiyelerin silindiği ve 5 adet boş yevmiye kaldığı tespit edilmiştir. 643 adet yevmiyede ise geçmişe yönelik kayıt yapılmıştır."

Ayrıca yeni tahakkuk etmiş faiz tutarları yerine, bankaca hesaplanan toplam faiz tutarının, 381 ve/veya 481-Gider Tahakkukları Hesabına kaydedildiği ve bu durumun hatalı olduğu belirtildi.

REKABETE ENGEL ŞARTNAME

AKP’li Samsun Büyükşehir Belediyesinin ihalelerde sunduğu teknik şartnamelerde rekabeti engelleyici maddelere yer verdiği de görüldü:

“Yapılan incelemede 2022/402091 ihale kayıt numaralı Beton Santrali Kurulum İşi’nin Teknik Şartnamesinde mikserler için marka ve menşei, tartım bandı için ise marka belirtildiği; 2021/714216 ihale kayıt numaralı Samsun Büyükşehir Belediyesi Muhtelif Daire Başkanlıklarının İhtiyaçları İçin Araç Kiralama Hizmet Alımı Teknik Şartnamesinin “Kiralanacak Araçların Özellikleri” başlıklı 3’üncü maddesinin “2-Binek Tipi Otomobil” kısmında belli bir modelin özelliklerinin yer aldığı tespit edilmiştir. Ancak bulguda bahsedilen ihalelerde belli bir marka ve menşei belirtildiği tespit edilmiş olup bu durum rekabeti engelleyici hususlar arasında yer almaktadır. Ayrıca 2021/714216 ihale kayıt numaralı “Araç Kiralama” işinde eleştirilen husus ihale yöntemi değil teknik şartnamede doğrudan belli bir modelin özelliklerinin belirtilmesidir. Dolayısıyla teknik şartnameler mevzuat hükümlerine uygun hazırlanmadığı için rekabeti ve fırsat eşitliğini sağlayacak nitelikte değildir."

MEVZUATA AYKIRI İHALE

Sayıştay raporunda Samsun Büyükşehir Belediyesinde temel ihale usullerinin uygulanmadığı, pazarlık usulünün gene bir uygulamaya dönüştüğü tespit edildi. Raporda “Belediye tarafından gerçekleştirilen mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinde pazarlık usulünün genel bir uygulama haline getirildiği görülmüştür” denildi.

Sayıştay raporunda 2022 yılı içerisinde pazarlık usulüyle toplam 27 ihale gerçekleştirildiği belirtilirken şu tespit yapıldı:

“İhale kanunda yer alan “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” maddesinin her ihalede yasaya aykırı bir şekilde kullanıldığı belirtilen raporda “İhalelere özgü kabul edilebilir bir gerekçe sunulmamıştır. Yukarıda belirtilen işlerin, temel ihale usulleri tercih edilerek ihale edilmemesi ve 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre gerekli şartlar oluşmadığı halde, istisnai bir ihale usulü olan pazarlık usulü tercih edilerek ihale edilmesi, anılan madde hükümleri yanında Kanun’un 5’inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan ihale ilkelerine de aykırılık teşkil etmektedir.”

SÜRESİZ PLAKA VERİLDİ

Sayıştay, belediyenin minibüs, otobüs, servis ve taksi plakalarının süresiz ve ihalesiz olarak verildiğini tespit ederken, bu durumun ilgili kanun ve mevzuata aykırı olduğunu belirtti:

“İl ve ilçe trafik komisyonlarınca süresiz olarak verilen, bir tür satış işlemi sonucunu doğuran hat/plaka izinleri uygulaması ile belediye sınırları içinde ulaşım hizmetlerinin süresiz olarak üçüncü kişiler tarafından yürütüldüğü görülmüştür. Belirtilen yüksek yargı kararları ışığında, belediyenin görev alanına giren bir hizmetin süresiz olarak üçüncü kişilere bir hak olarak verilmesi suretiyle gördürülebilmesi hukuken mümkün gözükmemekle birlikte mevzuata aykırı olarak tesis edilen ve belirtilen nitelikteki işlemlerin ilgililer yönünden kazanılmış hak doğurması da aynı nedenle mümkün değildir. Bu çerçevede, minibüs, otobüs, servis ve taksi plakalarının, ilgili mevzuat ve 04/05/2021 tarih ve 31474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı doğrultusunda, iyi yönetişim kurallarına da riayet edilerek hat sahiplerine makul bir süre tanınmak kaydıyla Belediye Kanunu’na uygun olarak süre ve şartları da belirtilerek ihale yoluyla verilmesi sağlanmalıdır.”

İŞÇİLERE FAZLA MESAİ

Sayıştay’ın raporunda işçilere yasal süreyi aşacak şekilde fazla mesai yaptırıldığını, kadrolu işçi statüsünde çalıştırılan personel ile belediye şirketinden doğrudan hizmet alımı yoluyla çalıştırılan sürekli işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı, işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı yer aldı.

Raporda “Belediyede kadrolu işçi ve sürekli işçi olarak istihdam edilen personele, mevzuatla belirlenen süreyi aşacak şekilde, fazla mesai yaptırıldığı görülmüştür” denildi.

Mevzuata göre fazla çalışma sürelerine 270 saatlik bir sınırlama getirilmesine rağmen, 12 kadrolu işçi ve 775 sürekli işçinin 270 saatten fazla mesai yaptığı belirtilen raporda “yapılan incelemede 1000 saati aşkın mesailerin var olduğu görülmüştür. Yıl içerisinde de işçilerin fazla mesai ile çalıştırıldığı anlaşılmaktadır. Sonuç itibarıyla, işçilere fazla mesai yaptırılması ile ilgili olarak, yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde belirlenen kısıtlamalara riayet edilmesi gerekmektedir” denildi.