Samsun'da bilim insanlarını hayrete düşüren cami

Samsun haber - Samsun'un Çarşamba ilçesinde bulunan ve 813 yıldır tek bir çivi çakılmadan tüm depremleri, doğal afetleri atlatan Göğceli Camii ziyaretçi akınına uğruyor. Deprem takozu özelliği ile depremleri hasar almadan atlatan cami bilim insanları hayrete düşürüyor.

BİLİM ADAMLARI İNCELEME YAPIYOR

Amerikalı bilim adamı tarafından 1205 yılında yapıldığı tespit edilen Göğceli Camii (Çivisiz Cami) yıllara meydan okumaya devam ediyor. 8 asır önce pelit ağacından çivi kullanılmadan yapılan cami yüzlerce devletten daha eski bir tarihe sahip.

Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yapıldığı tahmin edilen cami, Selçuklu ve Osmanlı'yı geri bırakarak Cumhuriyet'in 100. yılına tanıklık edecek. Camide imamlık yapan Ahmet Özköse, camiye gelen yerli ve yabancı deprem uzmanlarının inceleme yaptıklarını söyledi.

YIĞMA TEKNİĞİ İLE İNŞA EDİLDİ

Caminin Çarşamba Göğceli Mezarlığı’nda bulunduğunu söyleyen İmam Özköse, "Camimiz halk arasında ‘Çivisiz Cami’ olarak bilinir. Çarşamba Göğceli Mezarlığı’nda bulunan bu cami, 8 arsı aşkın süre önce Selçuklu tarafından yapıldı. Tarihi olarak Hicri 592, Miladi olarak 1205 yılına denk geliyor. Anadolu Selçuklu Hükümdarı 1. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından yaptırılan bu cami, çok güzel bir eser olarak ilk günden günümüze kadar geldi. Camimiz tamamen ahşap bir camidir. Yığma tekniği ile inşa edilmiştir. Caminin yapımında hiçbir şekilde çivi kullanılmamıştır. Köşelerden tahtalar birbirine geçirilmek suretiyle ‘kurt boğazı tekniği’ kullanılarak yapılmıştır. Taş eserlerin uzun süre yaşamaları mümkün ama ahşap eserlerin uzun süre yaşaması o kadar mümkün olmuyor. Bu caminin uzun yıllardır ayakta kalmasının maddi sebepleri olduğu kadar manevi sebeplerinin de olduğunu düşünüyorum. Ümidimiz, Çivisiz Camii'nin uzun yıllar daha ayakta kalması ve ibadete açık olmasıdır” dedi.

DEPREM TAKOZU TEKNİĞİ

Caminin yıkıldığı taktirde teknik özellikleri nedeniyle kıble yönüne doğru yıkılacağını söyleyen Özköse, "Camimizde 8,5 asır önce ecdadımız deprem takozu, kirişi ya da yayı kullanmış. Bizlere okullarda 'deprem takozunu 300 yıl önce Japonlar buldu' diye anlatırlardı. Burası bir deprem bölgesi. 1939 ve 1942’de Samsun’da çok büyük 2 deprem oldu. 8 arsı aşkın süre içinde burada çok depremler yaşandı. Camimiz son 2 büyük depremle birlikte ondan önceki depremleri hasarsız bir şekilde atlattı. Caminin yapımında köşelerde çivi kullanılmadığı için deprem esnasında takoz ve kirişin de yardımıyla cami beşik gibi sallansa da yıkılmıyor. Geçen yıl camimize 30 deprem uzmanı geldi. Bunlar arasında yerli ve Japonlar da vardı. Onlara caminin özelliklerinden bahsedince hayret ettiler. Japonlara, ‘deprem kirişini siz bulduğunuzu söylüyorsunuz ama bizim ecdadımız bunu 8 asır önce bulmuş ve uygulamış’ dedim. Biz de her şeyi 'Batı bilir' hastalığı var. Bazı gelişmiş milletler bizden öğrendikleri şeyleri kendileri bulmuşlar gibi övünebiliyorlar. Bizim millet olarak kimsenin buluşuna ihtiyacımız yok. Bizim ecdadımız geçmişte birçok şeyi bulmuş. Ancak biz sahip çıkmadığımız için başkaları bizim bulduğumuz şeylere sahip çıkıyorlar” diye konuştu. 

AHŞAP CAMİ ÇÜRÜMÜYOR

Camide çürüme olmadığını belirten Özköse, "Bulunduğumuz yer çok yağış alan ve çok nemli bir bölge. Ahşap eserler o yüzden çok fazla çürümeye ve rutubetlenmeye maruz kalabiliyorlar. Çivisiz Camii'de, ahşap olmasına rağmen böyle bir konu söz konusu değil. Bunun nedeni ise taban ile toprak arasında 1 metrelik boşluk olmasıdır. Yani caminin altında 24 saat hava sirkülasyonu gerçekleşiyor. Bu sirkülasyon da ahşap yapının çürümesini engelliyor" şeklinde ifade etti.

TARİHİ MEZARLIK

Caminin ahşap kolonların elli meyilde kıble yönüne eğimli olarak inşa edilmesi nedeniyle yıkıldığı zaman secde eder gibi kıble yönüne yıkılacağı bölgede rivayet ediliyor. Caminin yanında bulunan mezarlıkta ise 300 yıllık kabir olduğu tespit edildi. Caminin yan tarafından yine aynı şekilde tarihi bir su kuyusu bulunuyor.