Samsun Haber – Samsun’un ve Karadeniz bölgesinin en önemli tarımsal gelir kaynaklarının başında gelen fındıkla ilgili güncel durumu değerlendiren ZMO Başkanı Hayati Tosun, fındığa sıradan bir tarım ürünü olarak bakılmaması gerektiğini ve stratejik bir ürün olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
“Fındığın Sahibi Yok”
Tosun, “Karadeniz’in kahverengi altını dediğimiz fındığı için devletin yapması gereken ürünü mümkün olduğu kadar yüksek hasılat getiren bir ürün haline getirmesi gerekiyor. Son 10 yıla baktığımızda fındık, yurtdışına yaptığımız ihracatta tarım ürünü sıralamasında birinci sırada. 10,5 milyon dolar ile birinci sırada. Tarım ürünleri ihracatından ikinci ve üçüncü ürünün toplam geliri fındık kadar yapmıyor. Sürekli gündemde olması gereken en büyük ihracat kalemimiz olan fındığın bugün sahibi yok. Devlet böylesi bir üründe pazarı üreticiye ve üreticinin insafına bırakmış durumda” dedi. Fındık ihracatından elde edilen kazancın yıldan yıla düştüğünü belirten Tosun, “Millilik söyleminin öne çıktığı bir dönemde fındık gibi milli bir ürüne sahip çıkmamız lazım” diye konuştu.
“Hala Bir Gelişme Yok”
Fındık fiyatlarındaki düşüşü fındık pazarındaki tekelleşmeye bağlayan Tosun, “Bu zamana kadar biz pek çok defa müdahale alımı yapılması gerektiğini, bir taban fiyat oluşturulması gerektiğini vurguladık. Ama ne ürün fiyatları düştüğünde müdahale alımı yapıldı ne de taban fiyat uygulaması ile ilgili bir gelişme oldu. Sadece ne zaman üretici bir sıkıntıya giriyorsa siyasi söylemlerle üreticinin gazını almanın dışında herhangi bir eylem olmadı. Her şey sözde kaldı. İcraat olarak üretici hiçbir şey görmedi” dedi. Devlet istatistik rakamlarına göre fındık üretiminin yüzde 35 oranında azaldığını söyleyen Tosun, “Üretim azaldıktan sonra bakıldığını fındık fiyatları yine düşüyor. Piyasa arz talep ilişkisine göre kurulduğuna göre üretim azaldığında piyasadaki fiyatın normal olarak artması lazım” diye konuştu.
“Kumpas Kuruluyor”
Tosun “Toplam fındık üretiminin yüzde 70’ini ihracatta kullanıyoruz. Dolayısıyla dolarla satıyoruz. 16 Kasım 2015 tarihinden fındığın serbest pazardaki fiyatı 13,25 lira iken Dolar kurunda 1 dolar 2,87 lira idi. Bundan bir yıl sonra 16 Kasım 2016 tarihinde fındık fiyatı 10 liraya düştü, dolar 3,30 lira oldu. Bugün Çarşamba Ticaret Borsasında fındık fiyatı 9,30 lira olarak görünüyor, dolar ise 3,72 lira. Biz bu ürünün dolarla ihracatını yaptığımıza göre bizim fındıktan daha fazla kazanmamız gerekiyor. Bunun için üreticiye kumpas kuruluyor diyebiliriz. Dolarla sattığımız bir ürünü daha düşük bir üretim miktarında olmasına rağmen bugünkü fındık fiyatının oluşması kabul edilebilir bir şey değil. Bu durumun ciddi anlamda sorgulanması lazım. Samsun’un ve Karadeniz’in en önemli gelir kaynağını konuşuyoruz” dedi.
“Ortak Çalışmalar Yapılmalı”
Samsun’un ve diğer Karadeniz illerinin mevcut hükümette Bakanların bulunduğu söyleyen Tosun, fındık üretiminin geleceği için devletin, ziraat odalarının ve özel sektör temsillerinin bir araya gelerek ortak çalışma yapmalarını gerektiğini belirtti. Tosun, “Ortak çalışma ile maliyet tespiti yapılır. Dünyada her zaman tarımın rantı bellidir. Üzerine de fındık çiftçisinin asgari geçim standartlarını belirlersiniz ve bunlara göre ürün fiyatını belirlersiniz. Bir taban fiyatı oluşturulur” diye konuştu. Tosun, bu şekilde fındık fiyatları üzerinden umut tacirliği yapanlara da engel olunacağını ve fındık üreticisinin gerçekçi taleplerde bulunacağını söyledi.
Yasir BABA