ZATÜRRE NEDİR?
Tıpta ki adı Pnömoni halk arasında bilinen adıyla da zatürre , akciğerde bulunan hava keseciklerinin iltihaplı bir sıvı ile dolmasıdır.Virüsler, bakteriler ve mantar enfeksiyonlarının akciğere ulaşmasıyla oluşan zatürre bulaşıcı bir hastalıktır ve ülkemizde 0-4 yaş arası çocuklarda ilk sıradaki ölüm sebeplerinden birini oluşturmaktadır.
Hastalığın bir yaşı yok fakat iki yaş altı çocuklarda, 65 yaş üstü kişilerde ve bağışıklığı düşük olan kişilerde durum oldukça ciddi seyredebiliyor. Dünya Sağlık Örgütüne göre dünyada her yıl 100 kişiden 1-2'si zatürre oluyor. Zatürre belirtileri üst solunum enfeksiyonu, koronavirüs belirtileri ve griple çok sık karıştırıldığı için hastalar doktora geç başvurabiliyor, bu da hastalığın ilerlemesine ve tedavinin gecikmesine yol açıyor.
Özellikle risk grubunu oluşturan KOAH, diyabet, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi kronik hastalığı olanlar; küçük çocuklar, hamileler ve yaşlıların zatürre aşısı olmak için hekime başvurmaları gerekiyor.
ZATÜRRE NASIL BULAŞIR?
Bulaşıcılık özelliği çok fazla olan ve zatürreye zemin hazırlayan grip ve solunum yolu enfeksiyonları hapşırık vr öksürükle yayılabildikleri gibi ağız, bardak, mendil, çatal-kaşık, kapı kolu gibi eşyalara temas ve sonrasında ellerin ağıza teması ile de bulaşabiliyorlar. Bu sebeple hasta kişinin toplu ortamlara girmemesi, çocuk ve yaşlılardan kaçınması büyük önem arz ediyor.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zatürre hatalığının belirtileri diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla aynı oluyor.Burun akıntısı, hapşırık, öksürüğü izleyen belirtiler bir süre sonra ortaya çıkıyor. Burada önemli olan zatürreyi koronavirüs (COVID-19) veya griple karıştırmamaktır. Özellikle 3 gün geçmeyen yüksek ateş, göğüs ve yan ağrısı ve genel durum bozukluğu zatürreyi gripten ayırt etmede önemli bir işarettir.
Öksürük
Yüksek ateş
Üşüme ve titreme
Devamlı seyreden sarı-yeşil balgam
Hızlı soluk alıp verme
Nefes almada güçlük
Göğüs ağrısı
Baş ağrısı
Yan ağrısı
Yorgunluk ve halsizlik
Karın ağrısı ve karında şişkinlik
Kusma ya da kusacakmış hissi
65 yaş üstü kişilerde bilinç bulanıklığı
ZATÜRRE TANISI NASIL KONULUR?
Zatürre son derece önemli bir hastalıktır ve teşhisin hemen yapılıp tedaviye başlanması gerekir. Doktora gittiğinizde doktorunuz önce şikayetleri dinleyip fiziksel muayene yapar. Tanıda, özellikle akciğer muayenesi çok mühimdir.
Fizik muayenenin yanında, doktorunuz durumunuza göre, tanıyı kesinleştirmek ve tedaviye yön verebilmek için akciğer filmi, bilgisayarlı tomografi, kan tetkikleri, balgam kültürü gibi tetkikler isteyebilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Zatürrenin tedavisinde bir çok etken göz önüne alınır; hastanın klinik durumu, yaşı, etken olan bakteri veya virüsün türü, radyoloji ve laboratuvar bulguları ve kişisel risk faktörleri gibi.
Hastada solunum sıkıntısı varsa tedavinin hastanede yapılması uygun görülebilir. Fakat hastanın genel durumu ve klinik bulguları elveriyorsa yakın aralıklarla kontrole çağrılarak tedavi edilebilir.
Zatürre hastalığının tedavi sürecinde genellikle antibiyotik kullanılmaz. Doktor hastaya bol su tüketmesini ve istirahat etmesini önerip şikayetlerini azaltacak bazı ilaçlar verebilir.
Belirtilerin şiddetli olması halinde ve komplikasyon yaşama olasılığını artıran başka koşullar varsa, tedavinin hastanede devam etmesi uygun görülebilir. Zatürre hastalığında istirahat çok önem arz etmektedir. Hastalığın iyileşmesi halinde bir ay boyunca halsizlik hissedilebilir. Bakterilerin neden olduğu zatürrede antibiyotik tedavisi uygulanır.