Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) ve Atakum Belediyesi ve iş birliği ile Lozan Antlaşması’nın 100. yıl dönümü, Atakum’da özel bir programla kutlandı. “100. Yılında Bağımsızlığın Temeli Lozan Antlaşması” başlığı ile düzenlenen kutlama programında, Türkiye’nin önde gelen isimlerini buluştu. 9 Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘tapu senedi’ olarak adlandırılan Lozan Antlaşması hakkında katılımcılara önemli bilgiler verirken; sanatçı Yaşar Gündem, Kuvayi Milliye Destanı adlı tiyatro oyunu ile sahne aldı. Dünya çapında ünlü Şair Nazım Hikmet Ran’ın yazdığı Kuvayi Milliye Destanı’ndan kesitlerin yer alacağı tiyatro oyunu, seyircilere sanatla ve tarihle dolu anlar yaşattı.
"LOZAN'A TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN 'TAPU SENEDİ' DENİR"
Lozan’ın Türkiye Cumhuriyeti için çok büyük bir öneme sahip olduğunun altını çizen Atakum Belediye Başkanı Av. Cemil Deveci, “Lozan Türkiye Cumhuriyeti’nin tescillenmesi anlamına gelir. Dünyada benzeri olmayan, antiemperyalist bağımsızlık savaşımızın tüm dünya tarafından kabul edildiğinin tescilidir. O nedenle Lozan’a Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘tapu senedi’ denir. Lozan’ın 100. yılını kutluyoruz. Mustafa Kemal Atatürk’ün bize emanet ettiği cumhuriyetin 100. yılını kutluyoruz. Büyük bir coşku ve heyecanla Atatürk’ü, onun kurduğu cumhuriyetin ilkelerini, bize emanet ettiği cumhuriyetin diğerlerinden farklarını bugün burada anlamaya ve anlatmaya çalışıyoruz. Etkinliğimizin yapıldığı park, ‘Lozan Parkı’. Cumhuriyeti kuran liderlerimiz burada yaşatılıyor. Lozan etkinliğini burada yapmaktan da büyük gurur duyuyoruz. Burası; Samsun – Atakum yani İlkadım kenti. Samsunlular Lozan’ı kutlamak için burada olmalıydı ve sağ olsunlar geldiler” dedi.
Programda Lozan’ı anlatan Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı ise, “Sevr anlaşması, Kurtuluş Savaşı kazanılmasaydı, 1. Dünya Savaşı’nı bitiren anlaşma olacaktı. Haritasını herkes biliyor. O savaşı sonuçlandıran İsmet Paşa’nın baş delegeliğini yaptığı heyet olmuştur. Yani biz aslında Lozan’da 1. Dünya Savaşı’nın sorunlarıyla da uğraşmışızdır. Yenilmiş olarak oturduğumuz bir masaydı. Bunu da İsmet İnönü’ye hissettirmek istediler. Orada Türk heyetine, ‘Biz Mondros’dan geliyoruz’ dediler. İsmet İnönü’nün cevabı ise, ‘Ben de Mudanya’dan geliyorum’ oldu. Çünkü Mudanya’da kazandığımız ateşkes anlaşmasıdır. Paşamız ‘Ben galip geldim ve 7 düveli yendim’ mesajı veriyor. Büyük dezavantajlarla başlayan Lozan’ın zafer olduğu da tescillendi. Yakın zamanda Ankara’da büyükelçilerin ve diplomatların da katıldığı bir sempozyum yapıldı. Hepsi çok net olarak Lozan’ın bir zafer olduğunu tescillemiş oldu” diye konuştu.
Lazan Parkı’nda yapılan kutlama programı konuşmaların ardından tiyatro gösterisi ile sonlanırken programa ayrıca CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, Samsun Baro Başkanı Av. Pınar Gürsel Yıldıran, ADD Samsun Şube Başkanı Birol Yelekin, Başkan Cemil Deveci'nin eşi Avukat Gülay Deveci ve vatandaşlar katıldı.