Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı (DOKAP) tarafından desteklenen, Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce yürütülen “Kırsal Gelir Kaynaklarının Çeşitlendirilmesi Projesi” çerçevesinde 2022 yılının Kasım ayında Ladik ilçesinde 10 dekar alanda ekilen lale soğanları çiçek açtı. Ladik Kadın Girişim Üretim ve İşletme Kooperatifi (LAODİKEA) üyesi 16 kadın üretici ile birlikte yürütülmesi planlanan projede her çeşitten 15 bin adet olmak üzere 10 ayrı renk ve çeşitte çiçek açan lale soğanlarının bölge halkına gelir kapısı olması hedefleniyor. Dış ve iç mekan gibi birçok alanı süsleyen lale soğanı farklı alanlarda kullanılabiliyor.
"BU KÜLTÜRÜ DEVAM ETTİRECEĞİZ"
Düzenlen programda çiçek açan lale soğanlarının tepe kırması yapıldı. Programda konuşan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, “Lale bu ülkede bir devre adını vermiş, Türkiye için çok önemli bir bitkidir. Lalede, göl soğanında ve salepte doğandan söküldüğü zaman doğal kaynaklarımız bitiyor. Bu doğal kaynaklarımızı devam etmesi için özellikle çiçek soğanlarının mutlaka kültüre alınması gerektiğini düşündük. DOKAP’a bir proje sunduk. Kırsal yerlerde gelirin çeşitlenmesi amacıyla çiçek soğan yetiştirilmesine karar verdik. Bu hem lalede hem göl soğanında hem de salepte bu projeleri devam ettirmekteyiz. Osmanlı’da lalenin üretim yeri olarak Ladik seçilmişti. Bugün Ladik’te kalmamış olan lale kültürünü devam ettireceğiz. Ekmiş olduğumuz lalelerin tepe almasını yapacağız. Üretimin artırılmasını sağlayacağız. 10 çeşit lale ekimi yaptık. 150 bin tane yumru kullanılarak bu projemizi gerçekleştirdik. Buradan aldığımız laleleri ise Samsun Büyükşehir Belediyesine satılacak. Bugün baktığımızda iç mekan, dış mekan aynı zamanda kesme çiçek ve çiçek soğanı ile ilgili yapılan çalışma Samsun’da toplam 15 milyon adete yaklaşmıştır” dedi.
"SAMSUN'U ÇİÇEK SOĞANLARININ ÜRETİM MERKEZİ HALİNE GETİRMEK İSTİYORUZ"
Projenin amaçlarından bahseden Müdür Sağlam, “Samsun’da ihracatı yapılan doğal çiçek soğanlarının doğadan izinsiz ve düzensiz sökümünün önüne geçmek, kültüre alarak üretimini sağlamak, bölge üreticisinin kırsal gelir kaynaklarını çeşitlendirmek, katma değer sağlamak, salep üretimi ile başladığımız proje çerçevesinde lale üretimini de yaygınlaştırarak ithalatının önüne geçmek, Samsun’u ihracatı yapılan çiçek soğanlarının üretim merkezi haline getirmektir” diye konuştu.
Ladik'te düzenlenen programa ayrıca DOKAP Başkan Vekili Şeref Demir ve Lâdik Kadın Girişim Üretim ve İşletme Kooperatifi üyeleri katıldı.
LALE HAKKINDA BİLGİ
Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü lale hakkında şu bilgiler verildi:
Lale (Tulipa spp.) Liliaceae familyasına ait olan ve yaklaşık 280 doğal türü ve 4 bin civarında çeşidi bulunan soğanlı bir süs bitkisidir. Dünyada en fazla üretilen ve ticareti yapılan soğanlı çiçeklerin başında, lale bitkisi yer almaktadır. Lale ve lale kültürünün Anadolu’ya Türklerle birlikte geldiği bilinmektedir. Romalılar ve Bizanslılar döneminde tanınmayan lâle Anadolu’da XII. yüzyıldan itibaren süs bitkisi olarak kullanılmaya başlanmıştır. İlk lale ıslahı, Osmanlı imparatorluğu döneminde XVI. yüzyılda başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu zamanında lale bitkisi çok değer görmüş ve bir döneme adını vermiştir. Bahçelere, evlerin en güzel köşelerine, geleneksel el sanatlarımıza ve edebiyatımıza yerleşmiştir. Lâlenin Türkiye’den Avrupa’ya ne zaman götürüldüğü kat'i olarak bilinmemektedir. Avusturya-Macaristan imparatorunun Kanûnî Sultan Süleyman Han nezdindeki elçisi Ootgeer Giselijn van Busbeke’in İstanbul’dan Avrupa’ya götürdüğü bitkiler arasında lâle soğanlarının da bulunduğu değerlendirilmektedir. İlk önce Viyana ya oradan da Hollanda ya giden lale Hollanda’da çok sevilmiş ve baş tacı edilmiştir. Hollanda bugün dünyada soğanlı ve yumrulu süs bitkileri üretiminde alan bakımından ilk sırada yer almaktadır. Lale bitkisi daha çok soğan üretimi, kesme çiçek, saksılı süs bitkisi, park-bahçe ve peyzaj düzenlemelerinde tasarım bitkisi olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ise son yıllarda park ve peyzaj alanlarında lalenin daha fazla kullanılır olması lale soğanı üretim miktarının artmasını teşvik etmiştir. Bu durum süs bitkileri içerisinde lalenin daha popüler bir süs bitkisi olarak öne çıkmasını sağlamıştır. Ülkemizde son yıllarda artan lale üretiminde Belediyelerin de etkisi büyüktür. Ülkemizde en çok lale üretimi Konya da, Ankara da ve İstanbul da yapılmaktadır."