Müzeler paylaşamıyor: Kurtuluş Savaşı'nda silah sevkiyatı yaptı

Amasya'da müzelerin paylaşamadığı iki antika lokomotifin 1. Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı sırasında kömür ve silah sevkiyatı yaptığı tahmin ediliyor. İstanbul'un elektriksiz kalmaması için kömür taşıyan Amasya’daki 1895 ve 1910 model iki buharlı lokomotifin aynı zamanda Kurtuluş Savaşı sırasında da Karadeniz’e ve Anadolu’ya silah sevkiyatı yaptığı düşünülüyor. Amasya Valisi Dr. Osman Varol, Osman Devleti döneminde bu iki trenin ne amaçla kullanıldığını öğrenmek için komisyon oluşturacaklarını anlatarak “Özellikle kurtuluş mücadelesine çok büyük katkı sağladıklarını somut bir şekilde ortaya koyup daha sonra kent müzesinde sergileyerek bunu dünyaya duyuracağız” dedi. 

“DEVLETİN  BAŞKENTİNİ ELEKTRİKSİZ BIRAKMADI”

Amasya'nın Suluova ilçesinde bulunan ve İl Özel İdaresine bağlı Eski Çeltek Kömür İşletmesinde yıllarca kömür taşımacılığında kullanılan lokomotiflerden 1895 tarihli olanının İsanbul'un enerjisi ihtiyacını karşılamak için yapılan demir yolu hattında çalıştığı bilgisine ulaştıklarını belirten Vali Varol, “O dönemde 1. Dünya Savaşı yıllarında İstanbul’un elektrik ihtiyacını karşılayan elektrik santralinin kömürü Zonguldak’tan denizyolu ile getirilmekteydi. Fakat savaş sırasında Rusya’nın denizyolu üzerinde oluşturduğu baskı sonucu o hat kullanılmaz hale gelince İstanbul’da ciddi bir elektrik sorunu baş göstermeye başlıyor. Buna çözüm düşünülünce Ağaçlı köyü bölgesindeki linyit rezervlerinden istifade edilmek isteniyor. Bunun için hızlıca bir demiryolu hattı inşa edilmek isteniyor. Lokomotiflerden bir tanesi bu hatta düzenli olarak Ağaçlı bölgesindeki linyit rezervlerinden İstanbul yakınlarındaki o elektrik santraline kömür taşıyarak savaşın o zor günlerinde devletin başkentinin elektriksiz kalmasını engelliyor. Aynı lokomotifin 1. Dünya Savaşı sonrasında da İstanbul’dan Anadolu’nun belirli bölgelerine gizlice silah taşıyan o dönemki Kuva-i Milliye güçlerinin hizmetinde de kullanıldığı konusunda bilgiler var. Ayrıca ispatlı olmamakla beraber bu lokomotiflerimizden bir tanesinin özellikle İtalyan işgal bölgesinden Anadolu’nun içlerine milli mücadele için temin edilen silahları, kaçırılan veya bir şekilde elde edilen silahları gizli bir şekilde taşımak için kullanıldığı konusunda ciddi iddialar var” diye konuştu. 

“YENİ KURULACAK MÜZEDE SERGİLENECEK”

Vali Varol, Alman Lokomotif Kulübünün 1987 ve 1988’de lokomotifleri satın almak istediğini aynı şekilde Rahmi Koç Sanayi Müzesinin de lokomotiflere talip olduğunu belirterek lokomotiflere 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 22 Haziran 1919’da Amasya Tamimi’ni yayınladığı şehirde kurulması planlanan müzede sergileneceğini açıkladı.

Vali Varol son olarak şunları söyledi;

“Araştırmaların daha bilimsel bir temele oturabilmesi, bu lokomotiflerin tarihiyle ilgili daha somut bilgilerin ortaya çıkarılması adına da daha derin bir araştırma yaptıracağız. Tarih konusunda bilgili kişilerden komisyon oluşturup bu lokomotiflerin somut olarak kanıtlarıyla birlikte bildiklerimiz dışında hangi amaçla nerelerde kullanıldığı ve özellikle kurtuluş mücadelesine çok büyük katkı sağladığını somut bir şekilde ortaya koyup daha sonra kent müzesinde sergileyerek bunu dünyaya duyuracağız”