“Fındıkta dibin dibini yaşadık"

Samsun haber - Türkiye’de tarımsal ürün ihracatında birinci sırada olan fındık, Karadeniz ve Samsun için olmazsa olmaz ekonomik geçim kaynaklarından birsi olduğunu söyleyen ZMO Başkanı Hayati Tosun, fındıkta geçen seneye göre ithalatımız %10 artmış olduğu halde toplam hasılatta tarım ürün ihracatında yaklaşık %40’ın üzerinde bir düşüş yaşandığını belirtti.

8 milyon kişiyi etkilediğini söyleyen Başkan Tosun,“ Ekonomik anlamda ağırlıklı bir kitlenin direkt beslendiği yaklaşık kayıtlı 500 bin kişi üretici, çekirdek aile mantığına baktığımızda yaklaşık 2 milyon, dolaylı olarak da ticaret halkasının içine baktığımızda yaklaşık 8 milyon kişiye kadar direkt etkilenen bir ürün. Dolayısıyla bölgemizin ana dinamiği olan ürünlerden birisidir. Burada üzülerek söyleyebiliriz ki, fındıkta geçen seneye göre ithalatımız %10 artmış iken toplam hasılatta tarım ürün ihracatında yaklaşık %40’ın üzerinde bir düşüş var. Yani parasal değer olarak baktığımızda bu çok ama çok önemli olan bir rakam. Geçmiş yılın dönemleriyle karşılaştığımızda bu fındık için üzücü bir taraf. Bir taraftan ihracat rakamımız tonaj olarak artıyor iken ki dünya da arz talep dengesi olarak baktığımızda kesinlikle bir üretim fazlası da söz konusu değil.”

“Dibin dibini yapmış durumdayız”

Arz talep fazlası olmayan bir ortamda bu tür düşüşlerin yaşanmasında sıkıntıların olduğunu söyleyen Tosun,“ Yani şunu da düşünmek lazım bir üründe fiyat düşüşü olabilir fakat arz fazlası olursa ama bugün arz fazlası olmayan bir ortamda bunu söylemek kesinlikle ciddi bir anlamda sıkıntı. Bunu rakamlarla şöyle bir örnek vereyim, geçmiş yıllarla karşılaştırdığımızda 113 bin 652 ton toplam fındık ihracatımız. Geçen sene bu rakam 2016-2017 yılında 80 bin 125 ton iken 725 milyon dolarlık toplam ihracatımız var iken bugün 113 bin 652 ton ile 759 bin neredeyse başa baş bir ihracat rakamımız var. 2015-2016 senesinde de 103 bin ton toplam ihracatımız var iken toplam olarak ülkeye getirdiği katma değer hâsıl olarak baktığımızda, 1 milyar 2 milyon lira gibi bir rakam var. 2015-2016’ya göre bakarsak %52 olarak bir cari hâsıla düşüşü var. Geçen yıla bakarsak %41 gibi cari düşüş var dibin dibini yapmış durumdayız” sözlerini dile getirdi.

“Herkes bahtım kara demiş...”

Bundan sonra ki süreç içerisinde piyasanın kolay kolay düzelemeyeceğini söyleyen Tosun “ Medyaya da baktığımız da, bugün ne devlet ayağında ne de üretici örgütlerinin ayağında bu konu dile getiriliyor. Herkes bahtım kara demiş bir kenara çekilmiş bir sessizlik var. Sadece fındık üreticinin sessizliği olmaması lazım aslında, açık ara 2. Ve 3. Sıradaki ürünü toplasak bir fındık etmeyen tarımsal ürün ihracatında fındığın sahipsizliğidir. Ülke eğer bugün milli tarım milli ürün diyorsak toplamda hedefler konulmuştur. Bu konular hedeflerin içerisinde. Bugün tarımsal ürün ihracatında 18 milyar dolardan 40 milyar doların üzerine hedef çizilmiş iken bu rakamlarla bunların gerçekleştirilmesi mümkün değil” dedi.

Haber: Ayşe Nur Subaşı