Doğuştan veya sonradan oluşabilen Epilepsi (Sara) nöbetinin şuana kadar biz çözümü bulanabilmiş değil. Bu hastalıkla savaşan bireylerin her an her yerde kriz geçirebiliyor. Bireyin ilaçlarını düzgün kullanmaması, düzenli kontrollere gitmemesi ve stres altında kalması Epilepsi (Sara) nöbetini tetikliyor. Peki Epilepsi (Sara) hastalarına ilk müdahale nasıl yapılıyor?
Türk Epilepsi ile Savaş Derneği, Epilepsi (Sara) ve ilk yardım ile ilgili vatandaşları bilgilendirdi:
EPİLEPSİ VE İLK YARDIM
Bir kişi yanınızda nöbet geçirirse neler yapmalısınız?
- Öncelikle sakin olun, hastanın yanından ayrılmayın, yardıma gerek varsa başkasını gönderin
- Hastanın hareketlerini durdurmaya VE/VEYA engellemeye çalışmayın!
- Hastayı güvenli bir yere yatırın veya alın!
- Yaralayabilecek ucu sivri veya sert eşyalardan (Sivri köşeler vb.) hastayı uzaklaştırarak veya bunları hastanın yanından uzaklaştırarak hastayı koruyun!
- Sıkı giysileri varsa giysilerini gevşetin (kravat, kemer gibi), şayet takıyorsa gözlüğünü çıkartın!
- Sabit ve rahat olacak bir şekilde onu bir tarafa doğru yatırıp, tükürüğünün dışarı akması sağlayın. Rahat nefes alması için mümkünse ağzını ve solunum yolunu açık tutun!
- Asla ağzına bir şey sokmaya veya koymaya (örneğin, dişlerini sıkıyorsa açmaya veya su vermeye ) çalışmayın!
- Çene ile ilgili zorlayıcı hareketler zararlıdır!
- Nöbet sırasında ilaç vermeye çalışmayın, kendi kendinize nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapmayın! Soğan, kolonya vb. şeyler koklatmayın!
- Epilepsi krizi olduğu bilinen bir kişi ise yapay solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur!
- Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve/veya öyle ise sizin neler yapmanız gerektiğini açıklayan bir kart, veya sağlık karnesi olup olmadığına bakın!
- Nöbetinin bitmesini bekleyin!
- Unutmayın ki, sıklıkla nöbet sonrasında kişi yorgun, ne yaptığını bilemez haldedir, dolayısıyla bu aşamada elinizden geldiğince sakin ve güven verici olun! Engellemeler olumuz olabilir ama açık bir cama veya yola doğru gitme vb hareketlere yumuşakça engel olun!
- Nöbet hakkında verebileceğiniz bütün bilgilerin hem hastaya, hem de doktora yardımcı olacağını unutmayınız!
Ne zaman ambulansa gerek vardır?
- Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi ile karşı karşıya iseniz ambulans çağırın:
- Hasta suda nöbet geçirdiyse (örneğin yüzerken)
- Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğuna dair hiçbir bilgi yoksa veya hastanın bu nöbetinin bir epilepsi hastalığı nedeniyle geçirilip geçirilmediğini bilmiyorsanız
- Kişi yaralanmışsa, gebe ise veya diyabetik ise
- Nöbet 5 dakikadan daha uzun süredir devam ediyorsa
- İkinci nöbet, ilk nöbet bittikten çok kısa bir süre sonra başlıyorsa
- Kasılmalar bittikten sonra kişinin bilinci açılmıyorsa
Egzersiz sırasında nöbet olduğu zaman ne yapmalıyız?
- Oyun alanında biri nöbet geçiriyorsa en önemli şey kişiyi yaralanmalara karşı korumaktır, bu amaçla kişiye zarar verebilecek cisimler etraftan uzaklaştırılmalıdır. Ağzın içine herhangi bir şey yerleştirmeye yada sıkılmış yumrukları açmaya çalışmak herhangi bir yarar sağlamaz.
- Nöbetler genellikle 2-5 dakika sonra kendi kendine durur.
- Nöbet sonrasında hastaların zihinsel fonksiyonlarında, şuur, motor ve duyusal fonksiyonlarda geçici bozukluklar olabilir.
- Nöbetten sonra hava yolu, solunum ve dolaşımın durumu kontrol edilmelidir. Nabız yada solunum yoksa kardiyopulmoner resüsitasyona başlanmalıdır.
- Hasta güçlükle soluyor, nöbetler hiç durmaksızın devam ediyor yada hasta yarım saat geçmesine rağmen hala kendine gelemediyse acil yardım istenmelidir.
Acil yardım gerektiren durumlar
- Nefes almada sorun varsa;
- Kardiyopulmoner resüsitasyon ihtiyacının varlığı
- Şuur açılmaksızın nöbetlerin peş peşe olması
- 10 Dakikadan uzun süren şuur bulanıklığı
- Daha önce epilepsi olmayan bir kişide ilk nöbetin olması
Benim kardeşimeplesi hastası azında mor luk valan var bi carezi ne