Samsun Haber – Bir kişiye mobbing uygulanmasının genelde işyerinde yapıldığını belirten FBM Tıp Merkezi Uzman Psikolog Şengül Demirsoy Böcü, “Bezdirme, baskı, taciz, psikolojik şiddet, dışlama, aşağılama, çalışma motivasyonunu veya özgüvenini düşürme, rahatsız etme veya sıkıntı oluşturma ya da yıldırma anlamlarına gelen mobbing günümüzün en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Mobbing çalışanların hayatını kabusa çevirebilmekte, hatta bu duruma maruz kalan kişilerin işlerinden ayrılmalarına bile neden olabilmektedir. En kısa tanımıyla ‘Mobbing, bir veya birkaç kişinin, bir diğer kişi ya da kişilere uyguladığı, düşmanca ve ahlaka aykırı yöntemlerle, sistematik bir biçimde uygulanan psikolojik bir baskıdır’ diyebiliriz. Kişinin sürekli bir şekilde mesleki yeterliliğinin sorgulanması, bilgilerin saklanması, yetki ve sorumluluklarının azaltılması, kasıtlı olarak, verilen süre içinde bitirilemeyecek görev ve sorumlulukların verilmesi, kendisine güvenilmediğinin hissettirilmesi, kişinin görmezden gelinmesi, hatta yok sayılması ya da gruptan dışlanması kişinin mobbinge uğradığı anlamına gelir. Kişiler sanki yetersizmiş gibi gösterilebilir. Aslında daha önce hiç dikkate alınmayan, önemsenmeyen sorunlar, daha da büyütülerek büyük yanlışlar yapılmış gibi gösterilip, kişiler küçük düşürülüp aşağılanabilir. Mobbing terimini, ilk kez 1980’li yıllarda kullanan Dr. H. Leymann, mobbing uygulayan kişileri, nevrotik kişilik özellikleri olan, korkak, aşırı kontrolcü ve iktidar açlığı olan kişiler olarak tanımlamıştır” dedi.
MOBBİNG KALP KRİZİNE NEDEN OLABİLİR
Mobbing uygulanan kişilerde sağlık sorunlarının oluşabileceğini ifade eden Böcü, “Mobbing sadece yönetici ya da işverenler tarafından yapılmaz. Bazen kişinin kendi iş arkadaşları, bazen de işveren ya da yöneticilerin azmettirdiği kişiler tarafından yapılabilir. Özellikle, kendi iş arkadaşları tarafından mobbinge uğramış bir kişi, kurumun yetkili kişilerine bu nedenle başvurduğunda, olumsuz bir tavırla karşılaşabilir. Şikayeti dikkate alınmayıp reddedilebilir. Hatta işleme bile konmayabilir. Sonuç olarak mobbinge maruz kalan kişi ya istifa etmeye mecbur olur ya da sanki bu durum kendi isteğiymiş gibi gösterilebilir. Mobbinge maruz kalan kişiler doğal olarak bu durumdan oldukça olumsuz yönde etkilenir. Çünkü mobbing, insanın mesleki bütünlük ve benlik duygusunu zedeler. Kişi kendine güven duygusunu kaybeder. Yetersizlik, utanç, öfke ve kızgınlık, huzursuzluk ve çaresizlik duyguları yaşar. Kişinin diğer insanlara şüphe, endişe ve korku içinde yaklaşmasına neden olur. Bu durum kişiyi toplumdan soyutlayabilir. Sosyal geri çekilmeye ve kişinin depresyona girmesine neden olabilir. Aynı zamanda mobbing, uyku bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu, yüksek tansiyon, panik atak ve hatta kalp krizine kadar giden ciddi düzeyde bazı sağlık sorunlarının yaşanmasına da neden olabilir” diye konuştu.
SİZE MOBBİNG UYGULAYAN KİŞİLERDEN YAZILI EMİR ALIN
Mobbinge maruz kalan kişilerin neler yapabileceği, bu durumla nasıl başa çıkabilecekleri konusunda uyarılarda bulunan Böcü, “Mobbinge maruz kalan kişiler haklarını bilmesi oldukça önemlidir. Öncelikle mobbing yapan kişi ya da kişilere açıkça bu durumun farkında olduğunuzu ve bu duruma itiraz ettiğinizi söyleyin. Küçük düşürücü, aşağılayıcı ve taciz edici söz ve davranışlarını bir an önce durdurmasını ve buna son vermesini isteyin. Bunları yaparken yanınızda güvendiğiniz ve gerekirse tanıklık da edebilecek bir iş arkadaşınızın bulunmasını sağlayın. Yaşadığınız olayları, sizden istedikleri uygun olmayan, anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydedin. Hiç vakit kaybetmeden, size mobbing uygulayan kişi ya da kişileri, yetkili birine rapor edin, bu kişi sizin eşitiniz ise üstünüze, eğer üstünüz ise yönetim kuruluna ya da insan kaynaklarına durumu açıkça ve kanıtlarıyla birlikte yazılı olarak bildirin. İhtiyaç duyuyorsanız, tıbbi ve psikolojik destek alın. Bu durum hem size yardımcı olacaktır, hem de yaşadıklarınız nedeniyle bir kanıt oluşturacaktır. Şikayetiniz sonrasında, şikayetinizle ilgili olarak çalıştığınız kurumda ne yapıldığını araştırın. Şikayetinizin işleme konulup konulmadığını takip edin. Birlikte çalıştığınız arkadaşlarınızla durumunuzu paylaşın. Aynı şeyi onlar da yaşayabilirler. Bu durumda birlikte hareket edebilir ve bu süreç içinde birbirinize destek olabilirsiniz. Aynı zamanda grupça başvurmanız da daha etkili olabilir. Mobbing suçu, dünyada ilk kez, 1993’te, İsveç’te çıkarılan “İşyerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi” adlı kanunla yasaya girmiştir. Mobbing’e uğrayan kişilerin yasal olarak haklarını bilmesi oldukça önemlidir. Bu haklar şöyle sıralanabilir. Kişinin iş sözleşmesinin haklı nedenlere dayanarak feshedebilme hakkı vardır. Belli koşullarda ayrımcılık tazminatı isteyebilme hakkı vardır. Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’na göre tazminat talebinde bulunma hakkı vardır. Mobbing’e uğrayan kişi, mobbing yapan kişiyi ya da yöneticiyi dava edebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir. Koşulları söz konusu ise mobbinge maruz kalan kişi, kötü niyet tazminatı hükümlerine de başvurabilir” şeklinde konuştu.
