Samsun’un farklı bölgelerinde yetiştirilen mandaların sayısı 22 bin 100’e ulaştı. Eti ve sütü bakımından birçok sektörün büyük rağbet gösterdiği mandaların sayısı Samsun’da artarak devam ediyor. Mandalardan alınan süt ile kaymak, yoğurt, dondurma ve tereyağı gibi birçok gıda ürünü üretilebiliyor. Etinden birçok tüketici ve üretici yararlanırken boynuzlarında ise üflemeli müzik aletleri yapıldığı biliniyor. Samsun artan manda popülasyonu bakımından Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. Manda üretiminde ise Bafra ilçesi başı çekiyor. İlçede bulunan Kızılırmak Deltası’nda mandaların sayısı katlanarak her geçen gün artış gösteriyor. Mandalar sahipleri tarafından her yıl nisan ayı itibarıyla deltaya bırakılıyor, havaların soğumasıyla birlikte ikim ayının sonuna doğru deltadan toplanıyor. Mandalar yaklaşık olarak deltada 7 ay otluyor.
GEÇEN SENE BÜYÜK DESTEK
2011 yılında ilk olarak Bafra, 19 Mayıs ve Çarşamba ilçelerinde 88 üretici ile manda ıslah çalışmalarına başlandığını söyleyen Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, "Samsun’da manda yetiştiriciliği Türkiye’de ilk sırada yer alıyor. Kızılırmak Deltası’nın bulunduğu Bafra ilçemiz de manda sayısında birinci sırada yer almaktadır. Bafra ilçesinde sonra Vezirköprü, 19 Mayıs, Çarşamba ve Terme ilçelerimizde yoğun olarak manda varlığı bulunmaktadır. İlimizde mandaların 6 bin 500, 7 bin tanesi Kızılırmak Deltası içerisinde yer alıyor. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü koordinesinde 2011 yılı içerisinde Türkiye Manda Islah Projesi Samsun’da uygulanmaya başlanmıştı. 2011 yılı içerisinde ilk olarak Bafra, 19 Mayıs ve Çarşamba ilçelerinde toplam 88 üretici ile birlikte toplam 2 bin 200 manda ile ıslaha başlanmıştı. 2019 yılı içerinde manda üreticilerine vermiş olduğumuz desteklere baktığımızda ıslah projesi kapsamında toplam 2 milyon 208 bin TL kadar bir destek sağlandı. Bugüne kadar ıslah projesi kapsamında vermiş olduğumuz destek miktarı 19 milyon lirayı geçmiştir" dedi.
PROJE KABUL EDİLDİ
Mandadaki ıslahın amacının süt verimliliğinin artırılması, mandaların kalitelerinin arttırılması ve makineli sağıma geçilmesi olduğunu ifade eden müdür Sağlam, "Islahla birlikte süt verimini arttırmayı amaçlıyoruz. Gerekli ıslah çalışmalarının yapılması ve yıllık 950 kilogram süt verimi bulunan mandaları bin 250 kilograma çıkarmayı hedefledik. Devamında erkek mandaların spermalarından üreterek bunlar suni tohumlamada kullanılmak üzere sektörün hizmetine sunduk. Manda sütünün üretimi çok değerlidir. Samsun’da kaymak, Bafra nokulu ve şekerleme sanayisi de olmak üzere tereyağı, yoğurt birçok alanda kullanılıyor. Samsun Tarım ve Orman Müdürlüğümüzle birlikte manda yetiştiriciliği birliğiyle beraber uygulamak için Orta Karadeniz Ajansına(OKA) sunmuş olduğu bir proje var. Manda sütünün işlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili 3 buçuk milyon TL’lik bir projedir. Korona virüs tedbirleri kapsamında başlayamadık ama projemiz kabul gördü. Türkiye’de mandanın çokluğunda ziyade sütünün artırılması ile ilgili bir çalışmamız olacaktır. Bu çalışmaların Türkiye ekonomisine katkı sağlayacağını düşünüyorum" diye konuştu.
