Samsun'da Bir Meslek Daha Yok Olmak Üzere

Beşikçilik unutulmaya yüz tutmuş Türk el sanatlarından biri. Geleneksel yöntemlerle yapılan ve kullanım devri geçen beşikler son dönemlere kadar gözde çocuk karyolaları idi. Teknolojinin ilerlemesi ile artık daha modern beşikler tercih ediliyor. Ancak sıra dışı özellikleri olan el yapımı beşikler bazı aileler tarafından hala kullanılıyor.


Oyuncağı daha fazla satılıyor

Eskiden her annenin bebeğini büyüttüğü tahta beşikler, yeni nesil beşiklere karşı direnemiyor. Yıllarını beşikçilik mesleğine adamış beşik ustaları ise mesleğin son temsilcileri durumunda. Atalarından devraldıkları mesleği bu günlere taşıyan ustalar, beşiğe olan ilgisizlikten bir bir kepenk kapatıyor. Tahta beşiğe ilginin azalmasından oyuncak beşiğe de yönelen beşik ustaları, oyuncak beşiklerin daha fazla sattığını belirtiyor. Tahta beşiklerin sağlık açısından daha iyi olduğunu ifade eden beşik ustalarıyla bazı vatandaşlar aynı görüşte. Hatta bazı vatandaşlar hala eski beşiklerden vazgeçmemiş durumda.


“Eskiden beşik yetiştiremiyorduk”

Üç yaşında babasına yardım ederek beşikçilik mesleğine başlayan 69 yıllık Samsun Çarşambalı beşik ustası 72 yaşındaki Rızvan Özşahin, "3 yaşından beri bu mesleği yapıyorum. Dede mesleğimiz bu. Eskiden bu işi köyde yapardık. Köyde 70 hane bu işi yapardık. Şimdi köyden bu işi yapan 3 hane kaldı.

İnsanlar mesleği bilmesine rağmen beşiğe fazla talep olmadığı için yapmıyorlar. O zaman şartlar daha zordu. Geçimimizi rençberlikle beraber bu işten sağlardık. Beşikleri tamamen el işçiliği ile yapardık. Sonra makineler çıktı. İşin bir kısmını makine tezgahında yapıyoruz.

Eskiden işlerimiz çok iyiydi. Beşik yetiştiremiyorduk. Şimdi yeni beşikler çıktı. İnsanlar bu beşikleri fazla kullanmıyor. Ama bu beşikler daha sağlıklı. Eski beşiklerin altında bir hazne olurdu. Çocuk beşikte yatarken kakasını o hazneye yapardı. Bez kullanılmazdı. Şimdi çocuklarda bez kullanılıyor. Bez çocuğu yakıyor. Onun için iyi bir şey değil. Biz de çocuklarımızı bu beşiklerde büyüttük. Şimdi ise o beşikleri torunlarımız kullanıyor. Oyuncak beşikler daha fazla satılıyor. Çocukların hoşuna gittiği için oyuncak beşikler daha fazla satılıyor.

Büyük beşikler fazla satılmıyor. Aslında büyük beşiklerde oyuncak oldu. Müzelik oldular. Beşikçilik mesleği son zamanlarını yaşıyor. Bizim ustalarımızdan kimse kalmadı hepsi vefat ettiler. Onlar çok iyi ve maharetli ustalardı. Şimdi o ustaların yetiştirdiği bizler kaldık." dedi.